Inhoud
Wat is een groendak?
Een groendak is een dak dat leeft. Het dak wordt niet afgewerkt met een traditioneel soort dakbedekking, zoals dakpannen, leien of dakplaten. Op een groendak ligt een laag substraat (een voedingsbodem) waar allerlei planten in groeien.
Op een groendak kunnen mossen, grassen, vetplanten, struiken en zelfs bomen, groenten en andere gewassen groeien. Een intensief groendak vormt zelfs een volwaardige tuin. Over de verschillende soorten groendaken en de geschikte vegetatie lees je verder in dit artikel meer.
Voor- en nadelen
Waarom kies je wel of net niet voor een groendak?
Voordelen: wat is het nut van een groendak?
Een groendak is op en top ecologisch. Op welke voordelen mag je rekenen?
Een dak dat leeft en ademt – en zo je CO2-uitstoot mee compenseert
Een groendak is bezaaid met levende planten. Een kort biologielesje: planten zetten, via fotosynthese, CO2 en water om in zuurstof en koolhydraten. Een groendak zet dus letterlijk CO2 om in zuurstof. Daarnaast filteren planten fijnstof uit de lucht.
Een dak dat je woning op temperatuur houdt – en je helpt je energiekosten te drukken
Een groendak bestaat uit verschillende lagen. Die lagen en de planten op je dak dragen bij aan de thermische en akoestische isolatie van je woning. Bij hoge temperaturen zorgen de planten actief voor verkoeling, tijdens de winter houdt het groendak warmte vast.
Een alternatief of aanvulling op een tuin
Met name een intensief groendak, dat dient als volwaardige tuin, vormt een prachtige aanvulling of alternatief op een klassieke tuin. Wie wilt, kan het groendak zelfs gebruiken als moestuin, of het dak beplanten met fruitbomen en -struiken.
Een beschermend groen laagje dat regenwater afvoert (en de druk op het rioolstelsel verlaagt)
Groendaken beschermen de onderliggende woning tegen vocht. De vegetatie en de lagen daaronder zorgen voor een optimale afvoer én absorptie van regenwater. Dat is niet enkel goed voor je dak en je woning, maar verlicht ook de belasting van de riolen bij hevige regen.
Een steviger dak
Groendaken beschermen ook het dak en de dakconstructie. De dakconstructie wordt verstevigd door de vegetatielaag, waardoor de constructie zelf tot 2 keer zo lang meegaat.
Flora én fauna
Een groendak is een echte tuin en gaat mettertijd deel uitmaken van het leefgebied van dieren – met in het bijzonder dat van vogels en insecten (waaronder bijen en andere bestuivers). Ideaal, want zeker in stedelijke gebieden verliest de plaatselijke fauna steeds meer terrein.
Voor elk wat wils – een biodivers dak met vele (groene) gezichten
Je hebt niet enkel de keuze tussen een intensief of extensief groendak. Je kiest bijvoorbeeld ook welke planten je op het dak laat plaatsen. Verder in dit artikel lees je meer over de verschillende mogelijkheden. Nog meer opties verkennen? Win gratis advies in bij groendakexperts via het formulier onderaan deze pagina.
Nadelen
Groendaken hebben ook enkele nadelen:
- Relatief prijzig. Groendaken zijn niet goedkoop, sommige types groendak kosten (meer dan) 200 euro per vierkante meter.
- Onderhoud. Net als gewone tuinen krijgen ook groendaken te maken met bijvoorbeeld onkruid. Af en toe je groene vingers bovenhalen, is dus de boodschap – maar voor de echte tuinier is dat allicht eerder een voordeel.
- Lekkages kunnen onopgemerkt blijven. Een groendak bestaat uit verschillende laagjes, waardoor lekkages soms moeilijker vast te stellen zijn. Laat je groendak daarom periodiek nakijken door een expert.
- Niet voor om het even welk dak. Naast voldoende draagkracht moet je dak ook over een geschikte hellingsgraad beschikken. Verder in dit artikel lees je alles over de voorwaarden voor het leggen van een groendak.
Hoeveel kost een groendak per m2?
Reken op een gemiddelde prijs van 120 euro per vierkante meter. Een overzicht met richtprijzen (inclusief installatie van het groendak):
Soort dakbedekking | Richtprijs per vierkante meter (inclusief plaatsing) |
---|---|
EPDM onderlaag | € 65 |
Pvc onderlaag | € 50 – 70 |
Extensief groendak | € 40 – 100 |
Sedumdak | € 60 – 90 |
Intensief groendak | € 85 – 200 |
Semi-intensief groendak | € 120 – 200 |
Wat kost het aanleggen van een groendak? Belangrijke prijsbepalers
De prijs van je nieuwe groendak is afhankelijk van heel wat factoren. Een overzicht:
1. Soort groendak: intensief, extensief of semi-intensief + aantal lagen
Zoals je hierboven zag zijn intensieve groendaken het duurst en kosten extensieve groendaken het minst. De kosten voor een semi-intensief groendak liggen ergens tussen die 2.
Het type groendak dicteert de nodige opbouw. Over het algemeen geldt: hoe meer lagen, hoe prijziger. Je leest verder in dit artikel meer over de soorten groendaken, hun mogelijkheden en de opbouw.
Wat kosten planten voor op een groendak?
Natuurlijk speelt ook het soort begroeiing een rol in de prijsbepaling.
Kant-en-klare sedumtapijten en mostapijten vind je al voor 25 euro per vierkante meter. Tapijten met grassen en kruiden kosten gemiddeld 40 euro per vierkante meter.
Zelf zaaien? Voor zo’n 5 euro kun je al een vierkante meter dak beplanten.
(Half)volgroeide bomen en struiken zijn een stuk duurder, met prijzen tot boven de 100 euro per boom.
2. De staat van de dakbedekking en de nieuwe ondergrond
Een groendak kan, in sommige gevallen, bovenop de oude dakbedekking geplaatst worden. De bedekking moet dan in uitstekende staat verkeren en volledig waterdicht zijn. Golfplaten, bitumen, sandwichpanelen en dakpannen zijn niet geschikt.
Meestal wordt er gekozen voor volledig nieuwe dakbedekking. Je betaalt dan voor zowel het verwijderen van de oude dakbedekking als voor het plaatsen van het groendak.
Moet het dak verstevigd worden en/of zijn aanpassingen van de dakconstructie vereist? Dan verhogen die werken de kosten.
Over het algemeen wordt meestal gekozen voor een onderlaag uit EPDM of pvc. Ze beschermen het dak tegen de wortels van de planten (en dus ook tegen lekkages).
EPDM dakbedekking laten leggen, kost zo’n 65 euro per vierkante meter. Voor pvc dakbedekking betaal je zo’n 50 tot 70 euro per vierkante meter.
3. Type en dikte substraat
Het substraat is de groeibodem voor de planten. Hoe steviger de wortels van de gekozen planten zich in het substraat nestelen, hoe dikker het substraat moet zijn. Hoe dikker het substraat, hoe hoger de kosten.
4. Soort isolatie
Laat je het dak in een keer isoleren? Dan betaal je natuurlijk wat extra. De kosten liggen tussen de 40 en 100 euro per vierkante meter (inclusief plaatsing).
5. Bereikbaarheid van het dak en complexiteit van de werken
Hoe steiler je dak, hoe complexer de plaatsing van je groendak. Complexere werken vergen meer arbeid, en zijn dus ook duurder. Werken aan moeilijk bereikbare daken en daken met afwijkende vormen of obstakels zijn over het algemeen ook wat duurder.
6. Tarief groendakspecialist
Dakwerkers en groendakspecialisten hanteren hun eigen tarieven. Via het formulier onderaan deze pagina kun je gratis en vrijblijvende offertes vergelijken bij experts in je buurt.
7. Terugkerende kosten: voeding en onderhoud
Groendaken hebben ongeveer 2 keer per jaar voeding nodig. Voor sedum daken mag je rekenen op een kost van 10 euro per kilogram sedum voeding. Voor de andere groendaken heb je gewone meststof nodig: mik op een kost van 15 euro per kilo.
Hoeveel voeding je nodig hebt, is afhankelijk van het soort en de dikte van de begroeiing.
Daarnaast laat je het dak bij voorkeur periodiek nakijken op gebreken en mogelijke lekkages. Je groendakspecialist informeert je over de precieze onderhoudsnoden van jouw groendak.
8. Extra’s: terrassen, (zwem)vijvers, zwembaden en zonnepanelen
Je daktuin opfleuren met een terras, pergola, (zwem)vijver of zwembad is niet goedkoop. Ook voor een zonnepaneelinstallatie, zonneboiler of windmolen mag je rekenen op een extra kost van enkele duizenden euro’s. Een automatisch besproeiingssysteem vergt een extra investering, maar bespaart je wat onderhoud.
Premies en subsidies in België: Hoeveel subsidie krijg je voor een groen dak?
Er zijn geen aparte landelijke premies of subsidies voor het aanleggen van een groendak. Je kunt de prijs van de installatie van je groendak wel drukken met andere en gemeentelijke premies:
Vlaanderen
Je kunt gebruik maken van de Mijn VerbouwPremie van de Vlaamse overheid voor werken aan de draagstructuur en het plaatsen van een waterdichte dakbedekking door een dakwerker.
Bepaalde gemeentes keren ook subsidies uit voor de aanleg van het groendak zelf. Informeer je bij de gemeente naar de mogelijkheden, of win advies in over premies bij een dakwerker in je buurt via het formulier onderaan deze pagina.
Wallonië
Sommige Waalse gemeentes kennen premies toe voor de installatie van een groendak.
Brussel
In Brussel geniet je een premie van 20 tot 30 euro per vierkante meter groendak:
- Extensief groendak: 20 euro per vierkante meter
- Intensief groendak: 30 euro per vierkante meter
- Semi-intensief groendak: 25 euro per vierkante meter
De premie bedraagt maximaal 3.500 euro per gebouw en geldt voor een oppervlak van minimaal 2 vierkante meter.
Opbouw, opties en lagen van het groendak
Er zijn 3 soorten groendaken:
1-lagig
Een 1-lagig groendak bestaat louter uit:
- Een beschermende, waterkerende laag dakbedekking (die het dak beschermt tegen vocht)
- Een wortelwerende doek
- Een drainerende grondlaag met vegetatie
Het 1-lagig systeem is goedkoop, maar voor de meeste daken geen goede optie. De drainerende grondlaag raakt al snel verzadigd met wortels, waardoor de draineervermogen sterk vermindert. Het dak wordt zo te droog of net te nat voor de vegetatie, waardoor het systeem uit balans raakt. Het 1-lagig systeem wordt dan ook nauwelijks meer toegepast.
2-lagig
Om het uitdrogen of te vochtig worden van het dak tegen te gaan, werd het 2-lagig systeem bedacht. Een 2-lagig groendak bestaat uit:
- De waterkerende, beschermende dakbedekking met wortelwerende doek
- Een extra drainagelaag (speciale drainagematten of absorberende minerale stoffen – niet nodig op daken met een voldoende grote helling)
- Een filterlaag (om substraatdeeltjes uit de onderliggende drainagelaag te houden)
- Een laag mineraal substraat waarin de vegetatie groeit
3-lagig
Het 3-lagig groendak is de prijzigste, maar meest duurzame optie. Het 3-lagig systeem lijkt enorm op het 2-lagig systeem:
- De waterkerende, beschermende dakbedekking met wortelwerende doek
- Een extra drainagelaag
- Een waterreservoir, vaak ingebouwd in de drainagelaag
- Een filterende laag
- Een laag mineraal substraat waarin de vegetatie groeit
Het reservoir verzekert dat de vegetatie ook tijdens heel droge periodes voldoende water kunnen opnemen.
Het energiedak
Een groendak is op zich al bijzonder milieuvriendelijk. De toevoeging van zonnepanelen, een zonneboiler of zelfs een windmolen maakt van je groendak een groen energiedak.
Welke planten?
In principe kun je bijna elke plant op een groendak plaatsen: van kleine grassoorten en heideplanten tot struikgewas en heuse bomen. Belangrijk bij de keuze voor een soort vegetatie is enerzijds het gewicht van de plant, anderzijds het onderliggende wortelstelsel.
Een flinke eikenboom kan (naarmate de boom groeit) bijvoorbeeld een te grote belasting gaan vormen voor je dak. Een laagstammige fruitboom weegt een stuk minder en is allicht een betere optie.
Nog een probleem met bomen is het uitgebreide wortelstelsel. Vraag je groendakexpert om advies: voor elke uitdaging valt wel een oplossing te bedenken.
Om die 2 problemen eenvoudig te omzeilen, wordt doorgaans gekozen voor kleinere planten. Vetplanten, grassen, sedum, kruiden en heide wortelen minder diep en hebben een gering gewicht. Minder dorstige planten, zoals vetplanten, zorgen voor een bijzonder onderhoudsvriendelijk groendak met een ecosysteem dat zichzelf grotendeels in stand houdt.
Isolatie
Een groendak heeft een goede thermische dichtheid. Een groendak heeft echter niet dezelfde isolatiewaarde als degelijke dakisolatie. Groendaken worden daarom ook voorzien van isolatiemateriaal – vaak harde isolatieplaten. In de meeste gevallen legt de dakspecialist die platen onder de beschermende laag van het groendak.
Je groendak laten na-isoleren? Informeer je naar de opties via het formulier onderaan deze pagina.
Extensief versus intensief groendak
Intensief, extensief of iets ertussenin? Een woordje uitleg bij de verschillende soorten groendaken:
1. Extensief
Een exensief groendak is de light optie voor groendakliefhebbers.
Het dak is, dankzij de geringe dikte van de substraatlaag (minder dan 20 centimeter), letterlijk lichter dan zijn soortgenoten (semi-intensieve en intensieve groendaken). Het dak is begroeid met (een mix van) lage planten zoals mossen, vetplanten, kruiden en sedum.
Extensieve groendaken worden sneller geplaatst, zijn een stukje goedkoper en vergen relatief weinig onderhoud.
Je kunt extensieve groendaken in principe niet als dakterras gebruiken, want de daken zijn niet tot beperkt beloopbaar.
Ze zijn geschikt voor daken met hellingsgraad van 1 tot 45 graden. Reken op een gewicht van 30 tot 110 kilogram per vierkante meter.
Groene gevels (ook wel groene muren) worden van een gelijkaardige vegetatielaag voorzien.
Wat is sedum?
Sedum is een vetkruid. Het gaat om een plantenfamilie met zo’n 400 à 500 ondersoorten. De kleine planten slaan vocht op in hun bladeren, waardoor ze bijzonder goed bestand zijn tegen lange, droge periodes. Sedumplanten komen van nature voor in onze contreien.
Een sedumdak, dat enkel begroeid is met sedumplanten, is bijzonder licht en vereist ontzettend weinig onderhoud.
2. Intensief
Een intensief groendak is hét dak voor de diehard tuinier. Het dikke substraat zorgt voor een aanzienlijk hoger gewicht, maar vormt wel een goede bodem voor een enorme verscheidenheid aan planten. Dit is het dak waar je naast een moestuin ook fruitbomen en hoog struikgewas op terugvindt.
Een intensief groendak is een volwaardige tuin op je dak. Het dak is volledig beloopbaar, waardoor je volop van je daktuin kunt genieten.
Je kunt een daktuin aankleden hoe je maar wilt (uiteraard binnen de grenzen van de draagkracht van de constructie):
- Een moestuin, eventueel met verhoogde plantenbakken
- Keuze uit ontzettend veel plantensoorten: van kruiden en grassen tot struiken en bomen
- Een dakterras en looppaden
- Een vijver of zwembad (of wat dacht je van een natuurlijke zwemvijver?)
Grote planten? Groot gewicht
De plaatsing van bomen, grote struiken, vijvers en zwembaden vergt een voldoende stevige dakconstructie.
Bomen plaats je bijvoorbeeld enkel op groendaken met een draagvermogen van minstens 1.000 kilogram per vierkante meter.
Ze hebben ook voldoende wortelruimte nodig: een minimale substraatdikte van 60 à 70 centimeter is aanbevolen.
Aandachtspunten intensief groendak
Een intensief groendak vergt meer draagkracht. Een gemiddeld intensief groendak heeft een draagkracht van minstens 300 à 400 kilogram per vierkante meter nodig. Zoals je hierboven al las, vergen bomen, grote struiken en zwembaden, vijvers en zwemvijvers nog meer draagkracht.
Ook kun je een daktuin niet plaatsen op daken met een te sterke helling. Platte daken en daken met een hellingsgraad tot maximaal 4 graden zijn geschikt.
Voor het aanleggen van extensieve groendaken heb je doorgaans geen speciale vergunning nodig. Bij een intensief groendak is dat niet het geval: naast een vergunning heb je ook een bouwkundige nodig. Die controleert de draagkracht van je woning en de dakconstructie.
Nog een aandachtspuntje: een daktuin vergt wat onderhoud, net zoals een gewone tuin.
3. Semi-intensief
Een semi-intensief groendak houdt het midden tussen een intensief en een extensief groendak. De substraatlaag is zo’n 15 tot 30 centimeter dik. De minimale draagkracht begint bij zo’n 190 kilogram per vierkante meter, maar voor een semi-intensief dak met bomen en struiken is een grotere draagkracht cruciaal.
Benieuwd naar de opties? Win advies in bij groendakspecialisten via het formulier onderaan deze pagina en ontdek wat mogelijk is bij jou thuis.
Vergelijking: wat is de beste optie voor jouw woning?
Dat hangt helaas niet enkel af van je wensen en voorkeuren, maar in nog grotere maten van de mogelijkheden die je dak biedt. Een groendakspecialist helpt je bij het bepalen van de opties bij jou thuis.
In een notendop:
Extensief | Semi-intensief | Intensief | |
---|---|---|---|
Nodige draagkracht | 30 tot 110 kilo per vierkante meter | Vanaf 190 kilogram per vierkante meter | Minstens 300 kilogram per vierkante meter, 1.000 kilogram per vierkante meter voor een dak met bomen |
Hellingsgraad | Tot 45 graden | Afhankelijk van begroeiing | Plat dak, dak met hellingsgraad van maximaal 4 graden |
Dikte substraatlaag | Kleiner dan 20 centimeter (6 centimeter of smaller voor sedumdak) | 15 tot 30 centimeter | Afhankelijk van begroeiing, voor bomen minstens 60 à 70 centimeter |
Soorten beplanting | Lage planten: grassen, mossen, kruiden, vetplanten en sedum | Lage tot middelhoge planten, sommige lagere boomsoorten | Alle soorten vegetatie: van grassen en kruiden tot bomen en struiken |
Dakterras mogelijk? | Nee, niet of beperkt beloopbaar | Afhankelijk van draagkracht en hellingsgraad | Ja |
Onderoud | Relatief weinig | Afhankelijk van begroeiing | Relatief veel onderhoud |
Kosten | Relatief laag | Gemiddeld | Hoog |
Kun je op elk dak een groendak laten plaatsen?
Je dak moet aan enkele voorwaarden voldoen.
Voorwaarde 1: Gewicht en nodige draagkracht voor de aanleg van een groendak
Je dakconstructie en de je woning zelf moeten stevig genoeg zijn. Een extensief groendak vergt een draagkracht van minstens 30 kilogram per vierkante meter. Voor een intensief groendak ligt de vereiste draagkracht nog een stuk hoger.
Droog versus nat gewicht
Het gewicht van een groendak is ook afhankelijk van hoeveel water het dak en de begroeiing vasthouden. Het watergewicht kan stevig oplopen bij daken met een dikke laag substraat en weelderige begroeiing, waardoor het droge gewicht sterk verschilt van het natte gewicht.
Voorwaarde 2: Hellingsgraad en hellend versus plat dak
Na de draagkracht bepaalt de hellingsgraad wat mogelijk is:
- Op een plat dak en daken met een helling van 1 tot 4 graden kun je zowel extensieve als intensieve groendaken plaatsen.
- Daken met een helling van 4 tot 35 graden zijn geschikt voor extensieve groendaken.
- Een dak met een helling van 35 tot 45 graden is ook geschikt voor een extensief groendak, maar om de lagen te verankeren zijn extra ingrepen nodig.
Voorwaarde 3: Vergunning en bouwkundige/architect
Extensieve groendaken kun je vaak zonder vergunning aanleggen. Voor intensieve groendaken heb je een vergunning en het akkoord van een bouwkundige of architect nodig.
Laat de draagkracht van je woning steeds controleren door een specialist.
De groendakspecialist bekijkt steeds wat mogelijk is bij jou thuis. Met de bepaalde ingrepen en aanpassingen kan de draagkracht van sommige daken vergroot worden.
Wat voor onderhoud heeft je groendak nodig?
Een daktuin heeft ongeveer evenveel onderhoud nodig als een gewone tuin: de planten moeten bewaterd en bemest worden, en je moet regelmatig onkruid verwijderen. Zwembaden, vijvers en moestuinen hebben daarbij hun eigen onderhoudsnoden.
Naast het gewone tuinonderhoud voorzie je best ook in volgende zaken:
- Jaarlijkse of tweejaarlijkse bemesting, ook van extensieve groendaken
- Jaarlijkse of tweejaarlijkse reiniging van de waterafvoer
- Periodieke inspectie van de waterdichting door een specialist
- Eventueel onderhoud van een automatisch besproeiingssysteem
Groendak laten plaatsen? Vergelijk offertes op maat en win vrijblijvend advies in
Heb je, na het lezen van dit artikel, nog vragen over groendaken? Ben je benieuwd naar de prijs voor jouw nieuwe groendak? Of wil je een expert laten nakijken of jouw dak in aanmerking komt? Vul dan onderstaand formulier in. Je ontvangt gratis en geheel vrijblijvende offertes en adviezen op maat. Zo kun jij je grondig informeren, prijzen vergelijken en de beste deal vinden voor jouw nieuwe (groen)dak!