Inhoud
Wie of wat is Eternit?
Eternit, door Alphonse Emsens opgericht in België in 1905 streefde altijd naar het worden van de wereldleider in lichtgewicht bouwoplossingen. Eternit was van 1905 tot 2002 actief in de asbestcement industrie. Tot enkele tientallen jaren terug waren ze zelfs de grootste producent van asbestcement in Europa. Asbest werd snel populair voor industriële toepassingen door z’n goede eigenschappen. Naast Europa hadden ze fabrieken over heel de wereld. Zo waren ze onder meer aandeelhouders van vijf asbestfabrieken in India en richtten ze een vezelfabriek op in Argentinië in 1937 en in Congo in 1949.
De Oostenrijkse industrieel Ludwig Hatscheck vond in 1900 de productietechnologie uit voor asbestcement waar deze een patent op nam. Vijf jaar later kocht Emsens het patent en richtte de eerste asbestcement fabriek van Eternit op in Harem.
Eternit is niet enkel bekend om hun vezelcement. In 1957 richtten ze het bekende Gyproc op, bekend om de productie van gipsplaten.
Valt Eternit onder de Etex Group?
Eternit Group was de bekende naam van de grootste speler van vorige eeuw in de asbestcementproductie. In 1995 werd de naam van de overkoepelende ‘Eternit Group’ veranderde naar ‘Etex Group’. De naam Eternit bleef bestaan, maar werd verder gebruikt als commercieel merk, en niet meer als bedrijfsnaam. De afdeling van Etex die zich bezighoudt met buitenoplossingen bestaat uit drie commerciële merken: Cedral leien, Equitone gevelplaten en Eternit golfplaten.
Wat is het verschil tussen Eternit en asbest?
Asbest wordt tot vandaag in de volksmond nog steeds Eternit genoemd.
Asbest is een verzamelnaam voor een groep mineralen met een vezelachtige structuur. Er bestaan zes soorten asbest waaronder, wit, blauw en bruin asbest. De vezels worden al sinds honderden jaren gebruikt.
Eternit was zoals eerder aangehaald de grootste asbestcementproducent in Europa. Momenteel is Eternit niet meer de overkoepelende naam van het bedrijf, maar enkel een merk gespecialiseerd in golfplaten. De golfplaten, die voornamelijk in de landbouwsector populair zijn worden de dag van vandaag gemaakt op basis van een veiligere soort vezelcement.
Eternit is dus eigenlijk een specifiek type asbesthoudend materiaal, waar asbest verwijst naar een mineraal. Eternit kan asbest bevatten, maar heeft ook asbestvrije toepassingen.
Wat zijn Menuiserite platen van Eternit?
Menuiserite platen van Eternit zijn bekende onderdakplaten. Voor de onderdakplaten werd hun bekende asbestcement gebruikt. De platen werden voornamelijk toegepast onder stijve daken zoals leien of pannen. Je kan ze herkennen aan hun roze, lichtgrijze of gele kleur.
Vandaag worden er nog steeds Menuiserite onderdakplaten gemaakt. Natuurlijk bevatten deze geen asbest meer. Sinds 1994 worden ze asbestvrij geproduceerd. Je kan ze herkennen aan de naam Menuiserite NT.
Wanneer is Eternit gestopt met het gebruiken van asbest?
Asbest werd het meeste gebruikt van 1950 tot 1979. Asbestose werd sinds 1930 erkend als beroepsziekte en ook in Nederland waarschuwde de arbeidsinspectie al sinds de jaren 30 voor de risico’s van asbest. Desondanks wetenschappelijk onderzoek werden geen veiligheidsmaatregelen opgelegd in België en Nederland tot eind jaren ’70. Door de lange latentietijd duurde het even eer de problemen duidelijk naar boven kwamen. In de jaren ’80 werden de risico’s die asbest op de gezondheid van mensen had echt serieus genomen en legde de overheid een reeks maatregelen op. Veel toepassingen van asbest, voornamelijk de gevaarlijke ongebonden toepassingen zoals deze met een lage densiteit werden veel minder verbruikt. De overgrote meerderheid van de gevaarlijke asbesttoepassingen werden waar mogelijk vervangen door gezondere alternatieven. Door de goede chemische eigenschappen bleef asbest aantrekkelijk voor industriële toepassing en werd het nog veel gebruikt in toepassingen waar de vezels stevig vastzitten in een cementmatrix, zoals bij Eternitcement het geval was.
Toen er een asbestverbod kwam op 1 juli 1993 in Nederland stopte Eternit met de productie en verkoop van asbestcement-bouwmaterialen in hun Nederlandse fabrieken. Na een overgangsperiode, en het verbod op verbruik van asbestcement in België in 1998, stopte Eternit ook hier met het produceren van asbestcement. Enkele jaren later, 2002, stopte ze met het produceren van asbest in de rest van de wereld.
Wordt vandaag nog asbest gebruikt?
Sinds 2001 is er een totaalverbod op asbest in België en sinds 2005 in de gehele Europese Unie. Dat wil echter niet zeggen dat alle asbesttoepassingen ook onmiddellijk verdwenen waren. Er was handel in allerlei asbestsoorten, naast het bekende asbestcement. Zo werd asbestisolatie gebruikt rond verwarmingsleidingen, als brandbescherming in gebouwen en zelfs voor bloembakken. Ondanks een verbod sinds geruime tijd op asbest blijft de wereld geconfronteerd worden met negatieve effecten van de vezels. Vlaanderen is daarom sinds 2018 aan het werken aan een asbestveilig Vlaanderen tegen 2040.
Welke soorten asbesttoepassingen kan je nog vinden van Eternit?
Eternit produceerde maar één soort asbesttoepassing, namelijk asbestcement. Dit cement met asbestvezels werd voor allerlei bouwmaterialen gebruikt. Het was het basismateriaal voor leien, golfplaten, vlakke platen en zelfs buizen. Deze hechtgebonden asbesttoepassingen geven indien in goede staat en niet bewerkt weinig risico op vrije asbestvezels. Voor het verwijderen van deze toepassingen wordt steeds een erkend asbestverwijderaar aangeraden.
De nieuwere Eternittoepassingen, maar ook deze van andere bedrijven zijn gemarkeerd met een productiedatum en de letters ‘NT’. Deze markering, en andere lettercombinaties kunnen helpen met het herkennen van asbestvrije toepassingen. Dit kan veel geld uitsparen wanneer er gezocht wordt naar asbest.
De Etex groep biedt in algemene zin een aantal antwoorden met de voor hun bekende gegevens op de vele vragen die mensen hebben met over de asbesttoepassingen. Zelf verklaren ze dat deze geenszins in alle opzichten volledig zijn.
Wat gebruikt Eternit vandaag ter vervanging van asbest voor cement?
De Eternit vezels die nu gebruik worden in het vezelcement hebben een organische koolstof-structuur. Deze spelen dezelfde rol als de asbestvezels met hun biopersistente minerale silicaatstructuur eerst deden. De vezels bestaan uit koolhydraten en de chemische eigenschappen zijn dezelfde als deze van gewone plastic soorten.
Instituten* die wereldwijd groot wetenschappelijk gezag hebben en gespecialiseerd zijn in het nagaan van stoffen met betrekking tot eventuele carcinogeniteit beoordelen de huidige vezels niet als (verdacht-) kankerverwekkend.
* Deze instituten omvatten een instelling die bijvoorbeeld kankeronderzoek voor de Wereldgezondheidsorganisatie uitvoert en een college van Duitse experten in toxicologie.
Zit je nog met vragen? Vul onderstaand offerteformulier in en kom in contact met asbestdeskundigen
Wil je meer advies over het eventuele asbestcement in jouw huis? Contacteer dan 1 of meerdere asbestdeskundigen en krijg gratis en vrijblijvend advies. Contacteer ervaren professionals en zet de eerste stap naar een asbestveilige leefomgeving.