Asbest herkennen: 5 manieren

Wat is asbest?

Asbest is een verzamelnaam voor 6 natuurlijke mineralen die stevige, onbrandbare vezels bevatten: de zogenaamde asbestvezels. Asbest wordt al eeuwen gebruikt voor het vervaardigen van allerlei producten. Sinds de 19de eeuw werd asbest ook vaak verwerkt in bouwmaterialen.

In 1930 werd voor het eerst de link gelegd tussen gezondheidsaandoeningen en asbest. Pas aan het einde van de jaren ’80 werd vastgesteld dat blootstelling aan asbest ernstige en vaak fatale gevolgen heeft. Het inademen van vrijgekomen asbestvezels kan de longen zwaar aantasten

In 1998 werd de productie, het verhandelen en het hergebruiken van asbest verboden in België. Sinds 2001 mogen asbesthoudende materialen niet meer gebruikt worden bij het bouwen van woningen. De Vlaamse overheid streeft ernaar om in 2040 alle woningen volledig asbestvrij te maken.

Sinds 22 november 2022 moet je een asbestattest laten opmaken bij de verkoop of andere overdracht van een woning of gebouw dat gebouwd werd voor 2001. 

Waar zit asbest in?

Asbest is brandwerend, sterk, en isolerend. Bovendien was het een erg goedkoop materiaal. Daarom werd asbest alom toegepast. 

Je kunt asbest terugvinden in meer dan 3.500 verschillende materialen. Asbest werd bijvoorbeeld verwerkt tot golfplaten, gemengd door lijm en cement, en gebruikt bij het produceren van kunststof en isolatiematerialen.

Soorten: Hoe ziet asbest er uit? Welke soort asbest is gevaarlijk?

Over het algemeen kan asbest wit, grijs, blauw, groen of bruin zijn. In de praktijk vind je in bouwmaterialen vooral witte, blauwe en bruine asbest terug. Asbest wordt daarnaast opgedeeld in 3 groepen.

Hechtgebonden asbest

Materialen met hechtgebonden asbest bevatten asbestvezels die verwerkt zijn in een ander, stevig bouwmateriaal, bijvoorbeeld cement of kunststof. De vezels zijn in het materiaal verankerd waardoor ze niet of moeilijk vrijkomen.

Zolang asbestvezels niet vrijkomen, is asbest niet al te gevaarlijk. Het blijft echter opletten geblazen, want de gevolgen van het inademen van de vezels blijven ernstig.

Semi-hechtgebonden asbest

Materialen met semi-hechtgebonden asbest waren aanvankelijk materialen met hechtgebonden asbest. Door veroudering en verwering is het bindmiddel in die materialen losgekomen. Daardoor kunnen de asbestvezels vrijkomen.

Losgebonden of niet-hechtgebonden asbest

De vezels in materialen met losgebonden asbest zijn niet gebonden aan een materiaal. Ze komen gemakkelijk vrij, en vormen dan ook het grootste risico voor de gezondheid. Het gaat voornamelijk om zachte materialen zoals gespoten isolatie. 

Hoe herken je asbest? Hoe controleer je op asbest?

Asbest heeft een aantal algemene eigenschappen waaraan je het materiaal kunt herkennen. De aanwezigheid van asbest kan echter enkel officieel worden vastgesteld of uitgesloten door een professional.

1. Productiejaar en technische kenmerken van het materiaal

Een van de eenvoudigste manieren om asbest te herkennen, is het raadplegen van de technische informatie over het materiaal, als die informatie nog beschikbaar is. Kijk naar bouwplannen, technische fiches, facturen en vermeldingen op het materiaal.

Let daarnaast zeker op het productiejaar en/of het jaar waarin het materiaal geplaatst werd.

Werd het materiaal geproduceerd tussen 1945 en 1998? Dan is de kans groot dat het om een asbestbevattend materiaal gaat. De kans dat asbest aanwezig is, is nog groter in materialen die tussen 1955 en 1985 geproduceerd werden.

Werd het materiaal voor 2001 geplaatst? Dan kan het wel eens asbest bevatten. Gevelbekleding, dakbekleding, oude kunstleien en golfplaten die voor 1990 geplaatst werden bevatten nagenoeg altijd asbest.

Hoe herken je asbest golfplaten?

Leien en golfplaten die geen asbest bevatten, krijgen de vermelding N of NT. Golfplaten kunnen ook de vermelding AF, AFM, AP, AV of NA krijgen.

Vermeldt de golfplaat de letters AT, NF of CAF? Dan gaat het om een asbesthoudend materiaal.

2. Asbest in huis herkennen

Zoals gezegd werd vooral witte, blauwe en bruine asbest gebruikt in de bouwsector. Asbesthoudende materialen konden echter gekleurd worden. Aan de kleur alleen zul je asbest dus lang niet altijd kunnen herkennen. 

Asbest heeft een gewafelde textuur (ook wel hongingraat textuur genoemd) en bevat kleine vezels. 

Asbest vloerbedekking en tegels herkennen

Asbest werd vaak verwerkt in kunststof tegels of vinylvloertegels, vaak gebruikt voor het bekleden van vochtige ruimtes zoals keukens en badkamers. De tegels zijn hart, lichtjes glanzend, en vertonen vaak een gevlamd motief. Kenmerkend zijn de zwarte voegen tussen de tegels.

Ook vinylzeilen bevatten vaak asbest. Je vond die zeilen terug op trappen en in keukens. 

3. De vlamtest: Asbest vaststellen met aansteker en vlam

Wanneer asbestvezels in aanraking komen met vuur, zullen ze niet branden, maar gloeien. 

De vlamtest is echter niet veilig, en niet volledig betrouwbaar. Zo kan het asbesthoudend materiaal andere stoffen bevatten die wel branden. Belangrijker: veel materialen die asbest bevatten, beschikken over een asbestvrije toplaag. 

4. Kit om asbest te herkennen

Je kunt een staal van een vermoedelijk asbesthoudend materiaal afgeven bij een erkend labo. Zij testen het materiaal. De analyse kost gemiddeld 45 euro.

5. Woning laten nakijken op asbest

Vermoed je dat je woning asbesthoudende materialen bevat? Dan is het belangrijk dat je een asbestexpert of asbestinventarisatiebureau contacteert.

Zij voeren een professionele inspectie uit en nemen stalen af van alle asbestverdachte materialen. Die stalen sturen zij op naar het labo, waarna met zekerheid bepaald kan worden of het materiaal al dan niet asbesthoudend is. De asbestspecialist stelt een asbestattest op.

Je hebt het asbestattest nodig als je een woning (gebouwd voor 2001) wilt overdragen, of wanneer je asbest wilt laten verwijderen.

Hoeveel kost asbestinventarisatie?

Een inspectie en het opstellen van een asbestattest kost je gemiddeld 300 tot 500 euro. Hoeveel je precies betaalt, is onder meer afhankelijk van de grootte van het pand. Vraag offertes op maat om een beeld te krijgen voor de kosten voor een inspectie van jouw gebouw.

De materialen in jouw woning of pand laten testen? Vergelijk offertes!

Vermoed je dat je te maken hebt met een vorm van asbest in je woning of pand? Of heb je een asbestattest nodig voor een overdracht? Vul dan onderstaand formulier in. Je ontvangt gratis en volledig vrijblijvende offertes op maat en advies van specialisten. Zo vind je snel en eenvoudig de meest voordelige oplossing voor jouw situatie!