Kraan ontkalken: Methodes, tips en preventie

Waarom kranen (tijdig) ontkalken belangrijk is

Kalkaanslag kan je kraanwerk ontsieren. Dat is echter verre van de belangrijkste reden om je kranen tijdig te ontkalken. Je ontkalkt je kranen omdat:

• kalk steeds hardnekkiger wordt. Hoe meer kalkaanslag zich opstapelt, hoe moeilijker het wordt om de kalk te verwijderen.
• kalkaanslag de waterstroom belemmert. Uit een stevig aangekalkte kraan komt mettertijd geen nette stroom water meer. Het water kan verschillende richtingen op gaan spuiten, of de kraan kan verstopt raken.
• bacteriën dol zijn op kalk. Water uit een kraan met kalkaanslag bevat heel wat meer bacteriën. 
• je kranen met ernstige kalkaanslag moet vervangen. Lukt het niet meer om de kalkaanslag te verwijderen? Dan zit er niets anders op dan het kraanwerk te vervangen.

Hoe ontkalk je een douchekraan, thermostaatkraan of vaste kraan? Stappenplan

Je wilt je kranen dus tijdig ontkalken. Maar hoe pak je het aan?

Losse kraan en douchekop ontkalken

Kranen die niet vastzitten in de muur, kun je eenvoudig laten weken in een (met water verdund) ontkalkend middel. Vul een kom warm tot heet water met bijvoorbeeld schoonmaakazijn en laat de kraan een tijd weken. Spoel daarna de kraan grondig af.

Vaste kraan ontkalken

Veel kranen zitten wél vast in de muur. Om zulke kranen te ontkalken, doop je een zachte doek of keukenpapier in een (verdund) ontkalkend middel. Een mengsel van heet water en schoonmaakazijn is vaak voldoende. Wrijf lichte kalkaanslag weg met de doek.

Is de kraan ernstiger aangekalkt? Dan kun je de doek of het keukenpapier rond de kraan wikkelen. Giet een extra scheut van het ontkalkend middel over de ingewikkelde kraan en laat 1 tot enkele uren weken. Daarna spoel je de kraan grondig af.

Hoe ontkalk je het binnenwerk en de filter van een vaste kraan?

Tijdens een grondige ontkalkingsbeurt neem je ook het binnenwerk van de kraan mee. Je gaat als volgt te werk:

1. Draai het eindstuk (ook wel de filter, het zeefje of de perlator) van de kraan los.
2. Leg het eindstuk in een bakje (verdund) ontkalkend middel.
3. Behandel de binnenkant van de kraan met een ontkalkend middel.
4. Laat koud water een 5-tal minuten door de kraan stromen.
5. Draai het eindstuk van de kraan weer vast.
6. Spoel het kraanwerk grondig.

Gaat het om ernstige kalkaanslag aan het binnenwerk of kun je de perlator niet losdraaien?

Vul dan een bakje met (verdund) ontkalkend middel. Plaats het hoog genoeg zodat de volledige kraan ondergedompeld wordt in het middel, bijvoorbeeld met dozen, boeken of een plateau. Laat de kraan een nacht weken voor je verdergaat met stap 4.

Perlator of zeefje ontkalken

Soms volstaat het om enkel het zeefje of de perlator van de kraan te ontkalken. Dat kun je losdraaien en in een bakje met (verdund) ontkalkingsmiddel leggen.

Zit de perlator vast? Dan kun je de kraan inwikkelen met keukenpapier of een zachte doek. Overgiet het keukenpapier of de doek met (verdund) ontkalkend middel en laat de gehele kraan enkele uren tot een hele nacht weken.

Nog een optie: vul een plastic zak met (verdund) ontkalkend middel. Pak de kraan mee in de zak zodat het kraanwerk kan weken.

Spoel het kraanwerk grondig af voor je het weer in gebruik neemt.

Waarmee kraan ontkalken?

Er zijn verschillende geschikte middelen.

Optie 1: Azijn

Witte azijn of schoonmaakazijn is een effectieve ontkalker voor lichte kalkaanslag. Verdun de azijn met heet water.

Meer hardnekkige kalkaanslag kun je aanpakken met onverdunde azijn. Let er wel op dat azijnzuur je huid, ogen en kraanwerk kunnen aantasten.

Hoe lang mag een kraan weken in azijn?

In principe mag je de kraan een hele nacht in azijn laten weken. Bij milde kalkaanslag volstaat enkele uren. Let wel: niet elk materiaal reageert goed op zuurhoudende middelen. Vraag bij twijfel een expert om advies.

Optie 2: Baking soda

Met baking soda kun je kalkaanslag en kalkresten wegschrobben. Maak een papje van water en baking soda, en begin met schrobben. Spoel restjes baking soda weg voor je de kraan weer in gebruik neemt.

Optie 3: Milde reiniger met citroenzuur

Ook een milde reiniger op basis van citroenzuur kan helpen. Gebruik zo’n reiniger voor het regelmatige onderhoud van de kraan. Maak het kraanwerk bijvoorbeeld na het afwassen schoon met een beetje van de reiniger.

Optie 4: Geconcentreerd citroenzuur en zuurhoudende sanitaire reiniger

Voor het serieuze werk kun je een zuurhoudende sanitaire reiniger of geconcentreerd citroenzuur gebruiken.

Let er op dat die middelen je huid en ogen én je kraanwerk kunnen aantasten. Ze veroorzaken kleine krasjes in het kraanwerk, waaraan nieuwe kalkaanslag zich later kan hechten. Zulke middelen gebruik je bij voorkeur pas als alle andere middelen niet voldoende werkzaam bleken.

Let op met chroom kranen

Kranen met (reeds beschadigd) chroom zijn gevoelig voor zure middelen. Laat zulke kranen niet te lang weken in ontkalkende middeltjes om roestproblemen te vermijden. Langer dan een halve dag weken, is af te raden.

Preventie: zo voorkom je kalkaanslag

Kalkaanslag wil je liefst van al gewoon vermijden. Met de volgende tips is dat kinderspel.

1. Gebruik geen onnodig agressieve reinigingsmiddelen of -methodes.
2. Droog kranen af na gebruik.
3. Behandel de kranen preventief met autowas of spoelglasmiddel. 
4. Installeer een waterverzachter (ook wel waterontkalker of waterontharder) als je veel last hebt van kalkaanslag en/of als je in een regio met hard water woont.

Waterontkalker installeren? Vergelijk offertes op maat

Helemaal klaar met kalk? Laat een waterontkalker installeren. Een waterontharder maakt hard, kalkhoudend water zacht. Daarmee bescherm je niet enkel je kraanwerk, maar ook je leidingen, waterverbruikende apparaten, verwarmingsinstallatie én je huid en haren.

Benieuwd naar de opties? Vul onderstaand formulier in. Je ontvangt gratis vrijblijvend advies en offertes op maat. Zo vind je in een handomdraai de juiste remedie voor jouw kalkprobleem.