Inhoud
Hoe duid je begunstigden aan in een levensverzekering?
Je kunt de begunstigden bij overlijden op verschillende manieren omschrijven in het contract van een levensverzekering.
Nominatief vermelden
Een eerste optie is de nominatieve vermelding. Daarbij duid je de begunstigde aan met naam en toenaam (voor- en achternaam).
Het voordeel van de nominatieve vermelding is dat er geen twijfel mogelijk is wie de begunstigden precies zijn.
Het nadeel? Als de nominatief vermeldde begunstigde ook komt te overlijden, en er geen plaatsvervangende begunstigde is aangeduid, komt het kapitaal terecht in de nalatenschap van de overleden verzekerde.
Daarbij komt dat enkel de nominatief aangeduide begunstigden het kapitaal kunnen ontvangen. Als je jouw verzekeringscontract bijvoorbeeld niet aanpast bij de geboorte van een nieuw kind, kan het voorkomen dat het nieuwe kind geen deel van het kapitaal ontvangt.
Generieke vermelding
Een generieke vermelding is een tweede optie. Je vermeldt de begunstigde niet bij naam, maar bijvoorbeeld als ‘mijn echtgenoot’ of ‘mijn kinderen’. Je kunt verschillende begunstigden generiek aanduiden en een volgorde van uitbetaling bepalen.
Let wel: Het is niet aan te raden om ‘de nalatenschap’ als begunstigde aan te duiden. Eventuele schuldeisers kunnen dan beslag leggen op het kapitaal uit de levensverzekering.
Een potentieel voordeel aan de hand van een voorbeeld. Stel dat je jouw partner voor je trouwt nominatief aanduidt als begunstigde, vervolgens trouwt, en later scheidt. In zo’n geval blijft je partner de begunstigde, omdat die nominatief werd aangeduid. Als je de begunstigde generiek aanduidt als ‘mijn echtgenoot’, bestaat dat probleem niet. Nu is het zo dat als je jouw partner tijdens het huwelijk nominatief aanduidt, die na een scheiding ook geen begunstigde meer is.
Het blijft in ieder geval aangewezen om bij echtscheidingen, de geboorte van een nieuw kind of andere wijzigingen in je familiale situatie je verzekeringscontracten te herbekijken en de begunstigden aan te passen waar nodig.
Combinatie generieke en nominatieve vermelding
Je kunt de generieke en nominatieve vermelding ook combineren. Denk maar aan ‘mijn echtgenoot Dirk Dams’ of ‘mijn dochter Diana Dams’.
Het blijft ook bij de combinatie van bovenstaande vermeldingen belangrijk om je begunstigdenclausule aan te passen bij wijzigingen in je familiale situatie. Bij discussie primeert in principe steeds de nominatieve bepaling.
Subsidiaire begunstigde
Je kunt ook subsidiaire begunstigden aanduiden. Komen de eerste begunstigden te overlijden voor jij zelf overlijdt of voor de eindvervaldatum van het contract verstrijkt? Dan ontvangen de subsidiaire begunstigden dat deel van het kapitaal dat aan de eerste begunstigden zou zijn nagelaten als die nog in leven waren.
Waarop letten?
Zoals je merkt, is het aanduiden van de begunstigden van een levensverzekering iets waar je best even bij stil staat.
Je kunt meerdere begunstigden bij overlijden aanduiden, en kiezen voor een generieke of nominatieve vermelding, alsook een combinatie van beide methodes. Elke methode heeft zo zijn voor- en nadelen.
Een voorbeeld. Je sluit een levensverzekering af en duidt je 2 kinderen aan als begunstigden. Een van de kinderen komt echter vroegtijdig de overlijden. Bij de nominatieve aanduiding zouden de kinderen van jouw overleden kind geen uitbetaling ontvangen. Bij de generieke aanduiding ‘de kinderen’ wordt het kapitaal dat naar het overleden kind zou zijn gegaan, verdeeld over diens kinderen.
Wat gebeurt er met een levensverzekering na overlijden? Begunstigde bij leven versus begunstigde bij overlijden
De begunstigde bij overlijden is doorgaans niet dezelfde persoon als de begunstigde bij leven.
De begunstigde of begunstigden bij leven zijn die personen die het kapitaal uit de levensverzekering ontvangen op de eindvervaldag van de verzekering wanneer de verzekerde nog in leven is.
Bij een pensioenspaarverzekering is dit doorgaans bijvoorbeeld de verzekerde, die het kapitaal vervolgens gebruikt als aanvulling op diens pensioen.
De begunstigde of begunstigden bij overlijden zijn die personen die het kapitaal uit de levensverzekering ontvangen als de verzekerde overlijdt (voor de eindvervaldatum van het contract).
Denk maar aan een overlijdensrisicoverzekering waarbij het kapitaal uitbetaald wordt aan de begunstigde(n) wanneer de verzekerde binnen de looptijd van het contract overlijdt.
Ook bij een pensioenspaarverzekering wordt een begunstigde bij overlijden aangeduid. Als de verzekerde overlijdt voor de eindvervaldatum van het contract, wordt het kapitaal aan die begunstigde uitgekeerd.
Individuele verzekering versus groepsverzekering
Je kunt ook via je werkgever zijn aangesloten bij een groepsverzekering. Ook met een groepsverzekering wordt vaak een uitkering voorzien wanneer de verzekerde werknemer overlijdt. In het contract van groepsverzekeringen wordt dus ook een begunstigde bij overlijden genoemd.
Het aanduiden van een begunstigde bij overlijden werkt niet helemaal hetzelfde bij een groepsverzekering. De werkgever die de groepsverzekering afsluit , en niet de verzekerde werknemer, is de verzekeringnemer. De werkgever kan dus ook de begunstigde(n) aanduiden.
In bepaalde gevallen kan de werknemer alsnog zelf bepalen wie de begunstigde bij overlijden is. Of dat kan, vind je terug in de algemene bepalingen in het pensioenreglement.
Wat zegt de wet in België?
In het verleden werden de begunstigden van een levensverzekering vaak aangeduid als ‘mijn wettige erfgenamen’, of ‘mijn wettelijke erfgenamen’. In 2012 werd wettelijk bepaald dat dergelijke clausule geïnterpreteerd moet worden als ‘mijn nalatenschap’.
Nu wordt er in een nalatenschap ook rekening gehouden met testamentaire erfgenamen. Ook kunnen eventuele schuldeisers beslag leggen op (een deel van) een nalatenschap.
Als je in een verzekeringscontract je begunstigden aanduidt als je wettige of wettelijke erfgenamen en hun eigennamen niet vermeldt, moet de verzekeraar het kapitaal uitbetalen aan je nalatenschap.
Sloot je voor 5 maart 2012 een levensverzekering af? Dan is het aan te raden om de begunstigdenclausule van je verzekeringscontract te herbekijken.
Je kunt expliciet laten bepalen dat je niet wilt dat de wet uit 2012 op je contract wordt toegepast, of de begunstigdenclausule aanpassen en je begunstigden generiek en/of nominatief vermelden. Wil je dat je nalatenschap de begunstigde wordt? Dan hoef je niets te doen.
Ook als je na 5 maart 2012 een levensverzekering afsloot, houd je daar rekening mee. Je kunt nog steeds de wettige erfgenamen aanduiden als begunstigden, maar moet expliciet laten bepalen dat je niet wilt dat die wet op jouw contract wordt toegepast.
Nalatenschap versus wettige erfgenamen
Als je ‘mijn nalatenschap’ aanduidt als begunstigde, wordt het kapitaal bij je overlijden verdeeld volgens het wettelijk erfrecht. Als je ook een testament hebt opgesteld, gebeurt de verdeling volgens de instructies in het testament.
Als je ‘mijn wettige erfgenamen‘ aanduidt als begunstigde (en vermeldt dat je de wet uit 2012 niet wilt laten toepassen), wordt het kapitaal in gelijke delen uitgekeerd aan die personen die volgens de wet je erfgenamen zijn. Er wordt geen rekening gehouden met een eventueel testament. Er wordt ook geen rekening gehouden met de regels omtrent de verdeling volgens het erfrecht waarbij een onderscheid gemaakt wordt tussen vruchtgebruik en blote eigendom.
Levensverzekering als erfenis: Is nalatenschap als begunstigde fiscaal interessant?
Het aanduiden van je nalatenschap als begunstigde kan een interessant fiscaal voordeel opleveren voor de begunstigde. Met name de erfbelasting kan lager zijn wanneer het kapitaal via een nalatenschap verspreid wordt over meerdere personen.
Op zoek naar de fiscaal meest interessante optie? Win dan zeker advies in bij een financieel adviseur of verzekeringsexpert.
Ontvang offertes
Wanneer aangifte van nalatenschap indienen?
Je moet de aangifte van een nalatenschap indienen wanneer je goederen verkrijgt van een overledene door een overlijden als diens erfgenaam of als in het diens testament aangeduide legataris.
In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is het verplicht om levensverzekeringscontracten aan te geven bij de originele aangifte van een nalatenschap. De successierechten zijn ook daar pas verschuldigd bij de afkoop of het uitbetalen van het verzekerd kapitaal.
Daarnaast kan ook de bijvoeglijke aangifte nodig zijn. Die moet worden ingediend telkens wanneer nieuwe goederen ontvangen worden na het moment waarop de oorspronkelijke aangifte van nalatenschap werd ingediend. Het kan gaan om bedragen die op het einde van het contract worden uitgekeerd, afgekocht of getransfereerd.
Wat bij laattijdige aangifte?
Als je de aangifte nalatenschap niet tijdig indient, leidt dat tot een boete van 25 euro per maand vertraging voor iedere erfgenaam.
Als je de bijvoeglijke aangifte niet binnen de 4 maanden na uitkering, afkoop of transfer indient ontvang je een boete in de vorm van een belastingverhoging.
Valt je levensverzekering in de nalatenschap?
Het uitkeren van een levensverzekering aan de begunstigden bij overlijden gebeurt volledig buiten de nalatenschap.
Werd de nalatenschap aangeduid als begunstigde (of werden de wettige erfgenamen als begunstigden aangeduid zonder expliciete vermelding van het niet toepassen van de wet van 2012)? Dan gaat het kapitaal uit de levensverzekering wel naar de nalatenschap.
Hoe zorg je ervoor dat het geld van jouw levensverzekering bij de juiste persoon terecht komt?
Je wilt er natuurlijk voor zorgen dat je kapitaal bij de juiste personen terecht komt.
Opvolging van de aangeduide begunstigden
Het is verstandig op de aangeduide begunstigde(n) van je levensverzekering periodiek te (her)bekijken. Na bijvoorbeeld een scheiding of bij de vorming van een nieuw samengesteld gezin is het vaak aangewezen om begunstigden te schrappen en/of toe te voegen.
Ook de verdeling van het kapitaal kan aangepast worden. Zo kun je bijvoorbeeld het percentage dat naar een ex-partner zou gaan toewijzen aan een nieuwe of andere begunstigde.
Het opvolgen van je begunstigdenclausule is een belangrijke stap in het verzekeren dat het kapitaal uit je levensverzekering in de juiste handen terecht komt.
Is het mogelijk om de begunstigde van een levensverzekering te wijzigen?
Het is altijd mogelijk om de begunstigde(n) van je levensverzekering te wijzigen. Als de begunstigde de begunstiging aanvaardt, moet die daarvoor wel toestemming geven.
De juiste termen
Kies de juiste termen bij het opstellen van de begunstigdenclausule. Een partner die je voor het huwelijk nominatief aanduidt als begunstigde, kan bijvoorbeeld ook na een scheiding recht hebben op het verzekerde bedrag.
Wat met ex-partners? Huwelijk en samenwonend
Duidde je een ex-partner tijdens het huwelijk nominatief aan als begunstigde? Dan moet je kijken naar de datum van de echtscheiding.
Gaat het om een echtscheiding die voor 1 september werd uitgesproken? Dan behoudt je ex-partner het recht op het verzekerde bedrag, tenzij de rechter je ex-partner als schuldig bevond aan de echtscheiding.
Als de echtscheiding gebeurde met onderlinge toestemming, behoudt je ex-partner het recht op het verzekerde bedrag tenzij dit anders werd bepaald in de echtscheidingsconvenant én de verzekeraar op de hoogte werd gebracht.
In een echtscheiding uitgesproken na 1 september 2007 heeft je ex-partner normaliter geen recht meer op het verzekerde bedrag.
Voor wettelijk en feitelijk samenwonenden geldt bovenstaande regel niet. Een (voorheen) samenwonende ex-partner die met naam aangeduid werd in de levensverzekering, behoudt na een relatiebreuk het recht op het verzekerd bedrag. Je moet de begunstigdenclausule aanpassen om dat te voorkomen.
De generieke aanduiding ‘mijn echtgenoot’ kan een veiligere keuze zijn voor huwelijkspartners. De persoon die bij je overlijden je wettelijke echtgenoot is, ontvangt het verzekerd bedrag.
Is er op het moment van overlijden geen echtgenoot? Dan ontvangt de subsidiaire begunstigde het verzekerde bedrag. Is er geen subsidiaire begunstigde? Dan belandt het kapitaal in de nalatenschap.
Wat met kinderen?
Je kinderen nominatief aanduiden heeft twee potentiële nadelen:
- Je kind overlijdt vroegtijdig. De kinderen van het overleden kind ontvangen geen deel van het verzekerd kapitaal.
- Je krijgt een nieuw kind, maar neemt het niet mee op in de begunstigdenclausule. Het kind ontvangt niets van het verzekerd kapitaal wanneer je overlijdt.
Ook hier kan de generieke aanduiding veiliger zijn. Elke situatie blijft natuurlijk anders. Een verzekeringsexpert helpt je bij het bepalen van de juiste, meest veilige aanduiding.
Wat met meerdere begunstigden?
Je kunt verschillende begunstigden aanduiden, zowel in eerste rang als in tweede rang (de subsidiaire begunstigden). Daarnaast kies je zelf op welke manier het verzekerde kapitaal onder de begunstigden verdeeld wordt.
Is er geen verdeelsleutel opgenomen in het contract? Dan ontvangt je echtgenoot de helft van het kapitaal. De andere helft wordt (evenredig) verdeeld over de kinderen.
Wat als begunstigde in nalatenschap niet gekend is?
Doorgaans duid je een of meerdere begunstigden bij overlijden aan wanneer je een levensverzekering (met overlijdensdekking) afsluit. Als de begunstigde overleden is, gaat het bedrag naar de begunstigde in tweede rang. Als ook die subsidiaire begunstigde overleden is, kan het kapitaal naar een begunstigde in derde rang gaan, enzovoorts. Zijn er geen begunstigden meer aangeduid? Dan gaat het verzekerd kapitaal naar de nalatenschap.
Vergelijk gratis meerdere verzekeraars in jouw regio
De begunstigden in een levensverzekeringcontract duidt je niet zomaar aan. Een verzekeringsexpert helpt je met het correct verdelen van je verzekerd kapitaal, ook wanneer je komt te overlijden.
Meer weten over de begunstigdenclausule, of nood aan advies over levensverzekeringen? Vul dan onderstaand formulier in. Je ontvangt gratis en volledig vrijblijvende prijsvoorstellen en informatie op maat van specialisten. Zo vind je heel eenvoudig de beste oplossing voor jouw unieke situatie.